Dobre wieści z Niemiec dla poszkodowanych kartelem producentów samochodów ciężarowych

               Niemieckie sądy coraz częściej orzekają, że za kartel producentów samochodów ciężarowych należą się kupującym te samochody odszkodowania. Tak orzekł w swym wyroku z dnia 4 kwietnia 2019 r. niemiecki Sąd Apelacyjny w Stuttgarcie (Oberlandeslandes Gericht), sygn. 2 U 101/18. W wyrokach tych nie określa się jednak dokładnych kwot odszkodowań, a przesłanką ich wydania jest stwierdzenie, że co do zasady roszczenie jest uzasadnione, a wysokość odszkodowania w jakiejkolwiek wysokości jest prawdopodobna.

Wyroki dotyczą kartelu:

CASE AT.39824 – Trucks

Zbiór dokumentów publicznie dostępnych w sprawie:

https://ec.europa.eu/competiti...

Sama praktyka kartelowa dotyczyła wymiany informacji dot. wysokości cen brutto cięgników samochodowych, nie zaś ustalania jej wysokości.

Niemiecki Sąd Apelacyjny w Stuttgarcie odrzucił argumentację jednego z producentów samochodów ciężarowych jako nieprzekonującą, że wysokość cen netto nie miała żadnego związku z wysokością cen brutto i już dlatego nie mogła powstać żadna szkoda za naruszenie prawa konkurencji. Również argumentacja naruszyciela, że sama wymiana informacji nt. cen brutto nie mogła wpłynąć na wysokość cen netto, albowiem te zależą od wielu innych czynników jako sprzeczna z ustaleniami decyzji Komisji Europejskiej i tym samym nie została uwzględniona.

Warto wspomnieć, że zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem niemieckiego Sądu Najwyższego (Bundesgerichtshof), sygn. KZR 25/14 związanie decyzją organu ds. konkurencji dot. ustaleń faktycznych w zakresie naruszenia prawa konkurencji i jego zakwalifikowania jako naruszającego prawo. Jednak wszystkie pozostałe kwestie, w szczególności związek przyczynowo-skutkowy między naruszeniem a powstałą szkodą oraz obliczenie wysokości szkody podlegają nie związaniu decyzją, a swobodnej ocenie sądy w sprawie odszkodowawczej. Nie mniej ustalenia podjęte w sprawie przed organem ds. ochrony konkurencji służące ustaleniu naruszenia prawa konkurencji również wiążą sąd w sprawie odszkodowawczej, jeżeli dotyczą faktu poszkodowania danym naruszeniem prawa konkurencji.

Komisja Europejska w swej decyzji ustaliła, że producenci samochodów ciężarowych znający ceny brutto, mogli za pomocą danych uzyskanych przy badaniu rynku lepiej ustalić szacunkowe ceny netto swoich konkurentów.

Co do terminu przedawnienia sądy niemieckie uznają, że zgodnie z § 33 ust. 5 niemieckiej ustawy przeciwko ograniczeniom konkurencji (Gesetz gegen Wettbewerbsbeschränkungen) nim przez czas prowadzenia postępowania przez Komisję Europejską zawieszeniu ulega bieg terminu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych, także wobec szkód powstałych przed wejściem w życie  § 33 ust. 5 (tj. przed 2005 r.). Bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony już w momencie przedsięwzięcia wobec danego przedsiębiorcy czynności wyjaśniających, nie zaś dopiero w momencie postawienia formalnych zarzutów i wszczęcia postępowania (por. NZKart 2019 Heft 6, str. 350).

Powyższe rozumowanie jest korzystne dla polskich przedsiębiorstw przewozowych, albowiem polskie prawo nie przewidywało w tamtym czasie możliwości zawieszenia boegu terminu przedawnienia, z kolei wobec organizowania miejsca spotkań uczestników kartelu właśnie Niemczech oraz siedziby niektórych z uczestników kartelu tamże i solidarnej odpowiedzialności jego uczestników możliwą jurysdykcją dla polskich firm jest właśnie jurysdykcja niemiecka.

Ponadto pierwsze działania Komisji Europejskiej dot. kartelu jak wynika z jej komunikatu nastąpiły już w 2011 r. Tym samym od tamtego momentu roku aż do 18 marca 2017 r. (moment uprawomocnienia się decyzji Komisji Europejskiej przedłużony o 6 miesięcy) bieg terminu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych był zawieszony.