Inicjatywa 4Freedoms - Interpelacja dotycząca niezgodności z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej ograniczeń w kabotażu

Zgodnie z art. 54 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) na potrzeby stosowania postanowień niniejszego rozdziału (rozdział Prawo Przedsiębiorczości) spółki założone zgodnie z ustawodawstwem Państwa Członkowskiego i mające swoją statutową siedzibę, zarząd lub główne przedsiębiorstwo wewnątrz Unii są traktowane jak osoby fizyczne mające obywatelstwo Państwa Członkowskiego. Z kolei art. 50 TFUE stanowi, że ograniczenia swobody przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego są zakazane. Nie ulega wątpliwości, że polscy przewoźnicy działający na rynku UE spełniają powyższe przesłanki. Powyższe przepisy wywołują bezpośredni skutek wobec organów władzy UE i państw członkowskich. 

Już w sprawie (C 212/97) TSUE potwierdził, że TFUE nie dopuszcza, by państwo członkowskie odmówiło rejestracji oddziału spółki założonej zgodnie z ustawodawstwem innego państwa członkowskiego, w którym znajduje się jej siedziba, lecz w którym nie prowadzi ona działalności handlowej, a celem utworzenia oddziału jest umożliwienie tej spółce prowadzenia w pełnym zakresie jej działalności w państwie, w którym ten oddział zostanie utworzony, co pozwoliłoby uniknąć konieczności zakładania tam spółki i obejść uregulowania dotyczące zakładania spółek, które w zakresie wnoszenia minimalnego kapitału zakładowego są tam bardziej surowe. Skoro TSUE dopuścił, zarejestrowanie oddziału spółki która nie prowadzi działalności handlowej w swoim kraju pochodzenia, tym bardziej dopuszczalne powinno być swobodne wykonywanie przez spółki zarejestrowane w Polsce i spełniające wymogi techniczne dostępu np. do niemieckiego rynku przewozów, wykonywanie ich bez ograniczeń dotyczących kabotażu. 

Zgodnie z orzecznictwem TSUE, przepisy krajowe mogące utrudniać lub zniechęcać do korzystania z podstawowych swobód chronionych na mocy Traktatu muszą spełniać cztery warunki: muszą być stosowane w sposób niedyskryminacyjny, muszą być uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego, muszą prowadzić do realizacji celu, jakiemu służą, i nie mogą wykraczać poza zakres konieczny do jego osiągnięcia (zob. wyroki: z dnia 31 marca 1993 r. w sprawie C‑19/92 Kraus, Rec. str. I‑1663, pkt 32 i z dnia 30 listopada 1995 r. w sprawie C‑55/94 Gebhard, Rec. str. I‑4165, pkt 37). 

Żadnej z tych przesłanek nie spełnia ograniczenie swobody przedsiębiorczości w postaci obowiązku rejestracji spółki w danym kraju UE, w którym takie usługi chce świadczyć przedsiębiorca, zwłaszcza w kontekście obowiązku zapłacenia płacy minimalnej pracownikom za przewozy kabotażowe w danym kraju. 

Z kolei zgodnie z art. 18 TFUE w zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową. Zakaz ten tworzy regułę, zgodnie z którą spółki zagraniczne nie mogą być dyskryminowane względem spółek krajowych w żadnym państwie członkowskim (por. C 79/85). Stąd np. członkowi zarządu spółki zarejestrowanej w jednym z krajów członkowskich, jeżeli wykonuje swoją pracę w drugim kraju członkowskim, przysługuje rejestracja i korzystanie z opieki zdrowotnej właśnie w tym drugim kraju. 

Do sprawy będziemy wracać.